ΔΥΟ ΧΑΡΤΕΣ ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΛΛΟΓΗ ΧΑΡΑΚΤΙΚΩΝ ΤΗΣ ΙΑΚΩΒΑΤΕΙΟΥ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ
Η Ιακωβάτειος Βιβλιοθήκη κατά την περίοδο 2021-2022 κατόρθωσε να συντηρήσει αρκετά από τα μουσειακά της εκθέματα, τα οποία είτε λόγω των σεισμών του 2014 είτε λόγω έλλειψης συντήρησης παρουσίαζαν σοβαρά προβλήματα. Ανάμεσα σε αυτά συντηρήθηκαν για πρώτη φορά οκτώ πίνακες χαρακτικών, από τους οποίους οι έξι είναι ήδη είναι αναρτημένοι στο Μουσείο Ληξουρίου, στην ειδικά διαμορφωμένη Αίθουσα Τέχνης, τα εγκαίνια της οποίας προγραμματίζονται για τις 18 Μαΐου. Εδώ παρουσιάζουμε δύο από αυτούς τους πίνακες, που εικονίζουν χάρτες.
- ΧΑΡΤΗΣ ΤΗΣ ΜΑΥΡΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ
Πρόκειται για χάρτη του 1843, διαστάσεων 82×62 εκατοστά. Τιτλοφορείται «ΜΙΚΡΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΤΗΣ ΜΑΥΡΗΣ ΘΑΛΑΣΣΗΣ γεννημένος κατά τα νεώτατα πονήματα υποβεβλημένος εις τας παρατηρήσεις της γεωμετρίας από τον K. Gauttier, πλοίαρχο, 1843». Το χαρακτικό είναι σε χαρτί wove, με μελάνι μαύρο τυπογραφικό. Ο χάρτης απεικονίζει τη Μαύρη Θάλασσα, τη γνωστή και ως Εύξεινο Πόντο.
2.ΧΑΡΤΗΣ ΤΟΥ ΚΡΙΜΑΪΚΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ
[Χρήσιμο είναι να θυμίσουμε κάποια βασικά στοιχεία για τον Κριμαϊκό Πόλεμο. Κατά τον Πόλεμο αυτόν (1853-1856) συγκρούστηκαν η τσαρική Ρωσία από τη μια πλευρά και οι συμμαχικές δυνάμεις της Βρετανίας, της Γαλλίας, του Βασιλείου της Σαρδηνίας και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας από την άλλη. Η αιματηρή εκείνη σύγκρουση ήταν το αποτέλεσμα του πολύχρονου ανταγωνισμού μεταξύ των ευρωπαϊκών καπιταλιστικών δυνάμεων για τη διανομή και εκμετάλλευση των εδαφών της καταρρέουσας Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στα Βαλκάνια, την Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή. Πρόκειται για «επεισόδιο» του λεγόμενου «Ανατολικού Ζητήματος». Ονομάστηκε Κριμαϊκός, επειδή οι περισσότερες μάχες πραγματοποιήθηκαν στη χερσόνησο της ρωσικής Κριμαίας – μια περιοχή που και σήμερα είναι στην επικαιρότητα λόγω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία – μια εισβολή που κατέληξε σε ρωσο-νατοϊκό πόλεμο, ο οποίος και συνεχίζεται. Σε εκείνον τον Κριμαϊκό Πόλεμο συμμετείχε στο πλευρό της Ρωσίας σώμα 1.000 περίπου Ελλήνων εθελοντών, η λεγόμενη «Ελληνική Λεγεώνα του Αυτοκράτορα Νικολάου Α΄». Με την ευκαιρία του Πολέμου αυτού ξέσπασε το 1854 στην οθωμανοκρατούμενη ακόμη Ήπειρο και Θεσσαλία επανάσταση, την οποία στήριξε ο Όθωνας και η ελληνική κυβέρνηση. Η Βρετανία, όμως, και η Γαλλία με το ναυτικό αποκλεισμό και την κατοχή του Πειραιά εξανάγκασαν την ελληνική πλευρά να διακόψει κάθε βοήθεια της προς τους επαναστάτες. Τελικά, ο Κριμαϊκός Πόλεμος έληξε με την ήττα της Ρωσίας, ενώ με τη Συνθήκη Ειρήνης του Παρισιού (1856) αναβαθμίστηκε η διπλωματική θέση του Σουλτάνου στα ευρωπαϊκά πράγματα με τη στήριξη των ευρωπαϊκών δυνάμεων].
Ο δεύτερος χάρτης είναι του 1854, διαστάσεων 82×57 εκατοστά. Τιτλοφορείται «ΧΑΡΤΗΣ ΤΟΥ ΕΝ ΤΗ ΑΝΑΤΟΛΗ ΘΕΑΤΡΟΥ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ, περιλαμβάνων προς τοις άλλοις την Σερβίαν, την Θράκην, την Μακεδονίαν, την Αλβανίαν, την Ήπειρον, την Θεσσαλίαν, το Βασίλειον της Ελλάδος και την Μικράν Ασίαν. Αθήνησι 1854». Το χαρακτικό είναι σε χαρτί wove, με μελάνι μαύρο τυπογραφικό. Ως χαράκτης αναγράφεται ο Νικόλαος Στερογιάννης (1810-1869), λιθογράφος, ο οποίος δημιούργησε λιθογραφίες με θέματα κυρίως από τη γυναικολογική ανατομία. Ο χάρτης απεικονίζει τα κέντρα διεξαγωγής του Κριμαϊκού Πολέμου.
Πέτρος Πετράτος
